Obezite Nedir? Nedenleri, Tanı ve Tedavi Yöntemleri

        Çağın hastalığı obezite. Dünya Sağlık Örgütü (WHO- World Health Organizetion) tarafından vücuttaki yağ oranının sağlığı bozacak düzeye ulaşması olarak tanımlanır. Teknik olarak vücudun yağ kütlesinin yağsız kütleye oranının aşırı artarak, boy uzunluğu dikkate alındığında, vücut ağırlığının standart düzeyin üzerine çıkmasıdır.

        Ana etken ise, beslenme olarak tanımlanan olgunun; karın doyurmak, açlık bastırmak, canının çektiğini yemek içmek şeklinde, dengeli ve düzenli beslenmenin dışına çıkılması ile kendini gösterir.İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğelerini yeterli ve dengeli miktarda alıp vücutta kullanabilmesidir.

Normal şartlarda insanların yaş, cinsiyet, günlük meşguliyet, genetik ve biyolojik olarak, aynı zamanda hasta olup olmamasına bağlı olarak enerjiye ihtiyacı vardır. Sağlıklı olarak yaşam sürdürebilmek için de aldığı ve harcadığı enerjinin dengede olması gerekir. Harcanmayan enerji vücutta yağ olarak depo edilmektedir. Standartlara göre erkek bireylerin ağırlığının % 15-18, kadın bireylerin ağırlığının ise %20-25 ini yağ dokusu oluşturmaktadır. Erkeklerde %25, kadınlarda ise %30 un üstüne çıkan bir oran obeziteyi oluşturur.

Bu durumda beslenme yoluyla alınan enerjinin fazla olması, artan enerjinin yağ olarak depolanması ve vücut kitle indeksinin (VKİ, Kişinin kilogram olarak kilosunun, metre olarak boyunun karesine bölümü) 25 ⃰  in üzerinde olması, yaşam kalitesini düşürür ve süresini kısaltması, çağımızın hastalığı obeziteyi oluşturur.

⃰  VKİ < 18.5 zayıf, 18,5<VKİ<24,9 ideal, 25<VKİ< 29,9 şişman, 30<VKİ obez

 Obezitenin belirtileri

Obezitenin tanısı konulurken hastada şu şikâyetlerin olması pozitif sonuç olarak değerlendirilir yani hastalığın varlığını işaret eder.

Horlama, aşırı terleme, uyku apnesi, uyuyama, eklemlerde ve sırtta ağrı, cilt dokusunda tahrişe bağlı olarak enfeksiyon, gün boyunca uyku hali ve aşırı yorgunluk, küçük fiziksel hareketlerde dahi yorulma, nefessiz kalma ve depresyon.

Obezitenin nedenleri ve hatalı davranışlar

Aşağıdaki etmenler ise obeziteyi tetiklemektedir:

Beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite, cinsiyet, yaş, kalıtımsal özellikler, eğitim düzeyi, kadınlarda doğum sayısı, alkol kullanımı, psikolojik hastalıklar ve hormonal bozukluklar.

Bunun yanı sıra aşırı yağlı hazır gıda tüketmek, hızlı ve az çiğneyerek yemek yeme, yeteri kadar su içmeme, sağlıksız ve düzensiz yemek yeme, öğünlere uymama, öğünler arası bir şeyler tüketmek, akşam yemeklerinden sonra tekrar yemek yemek ve hareketsiz bir yaşam tarzı gibi davranışlar obezite olma oranını arttırmaktadır.

 Tedavi yöntemleri

Tedavide ilk olarak kişinin kendisine özel bir diyet programı uygulanır. Bununla birlikte fiziksel aktivite ( egzersizler, yürüyüş, düz koşu, sportif hareketler) önerilir. Yine genelde bu çalışmalarla birlikte kişiden davranış değişiklikleri beklenir.( Yeme alışkanlığı, hareketli yaşam tarzı vb.) Hastanın bunları tam olarak yerine getirememesi durumunda doktor kontrolünde ilaç tedavisi başlanır. Durumun acil ve hayatı tehlikeye sokacak duruma ulaşmasında ise cerrahi operasyona gerek duyulur.

Cerrahi operasyon aşamasına kadar uygulanan tedavi sırasında, belirli aralıklarla, kişinin vücut ağırlığı, kan basıncının yani tansiyonunun ölçümü, kanda bulunan ürik asit seviyesi, trigliserid, glikoz, kolesterol, aynı zamanda T3 ve T4 hormon düzeyleri gözlem altına alınmaktadır.

Cerrahi olarak bilinen en eski yöntem Gastrik Bypass yöntemidir. Burada mide küçültme işlemi yapılmaktadır. Günümüzde en çok kullanılan cerrahi müdahale ise tüp mide operasyonudur. Bu operasyonda ise midenin %80 lik bir bölümü ve iştah hormonunun salgılandığı bölüm alınmaktadır. Cerrahi operasyon sonrası kişinin isteği dışında sağlıklı olarak kilo vermesi sağlanmış olacaktır.

Mebilgi