Mimar Sinan’ın Hayatı ve Eserleri (15 Nisan 1489-17 Temmuz 1588)

Koca Sinan olarak ta anılan Mimar Sinan, 15 Nisan 1489 tarihinde Kayseri’nin Ağırnas köyünde dünyaya gelmiştir. 20 li yaşlara kadar geçen çocukluk ve gençlik dönemleri hakkında günümüze ulaşan pek bilgi bulunmamaktadır. Yavuz Sultan Selim’in padişahlık döneminde Trakya ve Anadolu’dan genç ve güçlü erkekler asker veya bürokrat olmaları için toplanarak (Devşirme) İstanbul’a getirilirlerdi. Sinan’da devşirme sonucu 1512 yılında İstanbul’a getirilmiş ve asker yetiştiren Acemi Oğlanlar Ocağına verilmiştir. Aynı zamanda Bizanslılar döneminde hipodrom, Osmanlı döneminde At Meydanı denen yerde bulunan sarayda mimarlığa özenmiş, işinin ehli olan ustaların yanında han, çeşme, suyolu gibi inşaatlarda çalışmıştır.

Askeri Yönü

Ocakta dülgerlik (inşaatların tahta kısımlarını yapan ustaların mesleği) öğrenen Mimar Sinan 1514 yılında Çaldıran Savaşına katılmıştır.1516-1520 yıllarında Mısır’a yapılan seferlerde yine asker olarak görev almıştır. Buradan dönüşte Yeniçeri Ocağına verildi. Bu arada Kanuni Sultan Süleyman padişah olmuştu. 1521’de Belgrad ve 1522’de Rodos seferlerinde atlı sekban ( yeniçeriler arasında bir sınıf olmakla birlikte köpek yetiştiriciliği yapan anlamına da gelmektedir) olarak görev almıştır ve subaylığa yükselmiştir.1526 yılında yapılan Mohaç Savaşından sonra zemberekçi başı (başteknisyen) olmuştur.1529 ve 1532 yılları arasında yapılan Viyana ve Almanya seferlerine katılmıştır. 1532 ve 1535 yıllarında yapılan Irak, Bağdat ve Tebriz seferlerinden dönerken Van Gölü’nü geçmek için 3 gemi inşaa etmiş ve kendisine Haseki (padişah hizmetinde çalışan subaylar) unvanı verilmiştir.1537’de Pulya ve Korfu seferlerine katılmıştır. 1538’de Moldova seferinde 13 içerisinde Prut Nehri üzerine yaptığı köprü ile Kanunu’nin gözüne girmiş ve baş mimar olmuştur.

Mimari Yönü ve Eserleri

Saray baş mimarı Acem Ali’nin ölümü üzerine 1539’da Sermimaran-ı hassa (saray baş mimarı) olmuştur. Günümüzde bu unvan Bayındırlık Bakanının karşılığıdır. 17 Temmuz 1588 tarihinde ölene kadar bu görevi yürütmüştür.

Mimar Sinan’ın bilinen  eserleri arasında 84 cami, 53 mescit, 57 medrese, 22 türbe, 17 imaret, 7 darülkurra (Kur’an okuma yöntemini öğreten medrese bölümü), 3 darüşşifa (hastane), 8 köprü, 5 su yolu kemeri, 20 kervan saray, 35 saray, 48 hamam ve 8 mahzen vardır. Mimar Sinan’ın baş mimar olmadan önceki önemli eserleri arasında Halep’te yaptığı Hüsreviye Külliyesi(cami ve etrafındaki sosyal tesisler), Gebze’de yaptığı Çoban Mustafa Paşa Külliyesi ve İstanbul’da yaptığı Haseki Külliyesi sayılabilir.

Baş Mimar olduktan sonra ekibiyle ve öğrencileriyle pek çok eser vermiştir. Ama Mimar Sinan’a göre şu üç eser önemlidir:

Şehzade (Şehzade Mehmet) Camisi: 1543-1548 yılları arasında yapmıştır. Kendisinin çıraklık eseri olarak tanımlamıştır. Dört ayak üzerine oturtulan yarım kubbelerin üzerine daha aydınlık bir alan olabilmesi için geniş bir kubbe oturtulmuştur. İki minareye sahiptir.

Süleymaniye Camisi: Kendisinin kalfalık eseri olarak adlandırdığı eseridir. Külliye ile birlikte oluşturmuştur. Sağlam bir taşıyıcı sisteme sahip dört ayak üstüne kubbe inşa etmiş ve bu kubbeleri mihrab yönünde yarım kubbelerle tamamlamıştır.8 binadan oluşmuş ve 4 minareye sahiptir.

Selimiye Camisi: 80 yaşında inşa ettiği ve kendisinin ustalık eseri olarak tanımladığı Selimiye Camisi Edirne’dedir. Kubbesi Ayasofya Camisinin kubbesinden daha geniş ve derindir. 3 şerefeli 4 minareye sahiptir.

Her Ayrıntıyı Hesaplaması

Mimar Sinan’ın eserleri depreme dayanıklıdır. Temelleri ise nem ve suya dayanıklı olarak drenaj (su kanalizasyon sistemi) kanalları ile birlikte yapılmıştır. Mimar Sinan’ın türbesi bugün Süleymaniye Camisinin bahçesinde bulunmaktadır.

Kaynakça:

mebilgi.com/mimar-sinanin-hayati-eserleri/