Elektrik Enerjisi Nedir?
Günümüzde birçok cihazın çalıştırılması ve hayatımızı sürdürmek için ihtiyaç duyulan enerjilerin elde edilmesi için gerekli en önemli kaynağımız Elektrik enerjisidir. Elektrik bir enerjidir ve başka enerjilere dönüşebilir. Elektriği elde etmek için de farklı enerji kaynaklarına ihtiyaç duyulur. En çok kullanılan, evlere kadar dağıtılan elektrik enerjisi, alternatif akım olarak adlandırılır. Elde etmek için de hidrolik, termik, nükleer kaynaklar ve rüzgâr, güneş, jeotermal ve gelgit enerjisi kullanılır.
Elektrik Akımı Nasıl Elde Edilir?
Elektrik akımını elde etmek için gerilim ve akımın doğacağı iletken maddelere ihtiyaç duyulur. Elektrik akımının nasıl oluştuğunu anlamak için öncelikle gerilimin ne olduğunu bilmek gerekir. Gerilim; iki farklı nokta veya kutup arasında meydana gelen farklılıktır. Bu olayı sadece elektrik için değil her türlü durum için de düşünebiliriz. Bir faaliyetin, hareketin veya akışın kendiliğinden oluşması için gerilime ihtiyaç vardır. Örneğin; herhangi bir konuda aynı şeyi düşünen insanlar arasında bir tartışma, çatışma veya kavga meydana gelmez, bunun için farklılık olması gerekir.
Aynı şekilde iki ucu aynı yükseklikte bulunan içi su dolu bir borudan suyun akışını bekleyemeyiz, suyun akması, yani su akımı için borunun bir ucu ile diğer ucu arasında yükseklik farkı olması gerekir. Bu yükseklik farkı, su akımı için gerilimdir. Elektrik akımı da iletkenlerde akar, bu akış için de iletkenin iki ucu arasında bir farkın yani gerilimin olması gerekir.
Elektrik Akımı İçin Gerilim Nasıl Elde Edilir?
Elektrik akımının akışını sağlayacak olan gerilimi oluşturmak için çeşitli yöntemler kullanılır. Bunlar; Manyetik indüksiyon, Kimyasal etki, Isı, Işık, Sürtünme ve Kristal deformasyon gibi yöntemlerdir. En çok kullanılan ve katı maddelerden yani iletkenlerden elektrik akımı geçmesini sağlayan gerilim üretme yöntemi Manyetik indüksiyon dur.
Elektrik akımı, iletkenlerin uçlarının gerilime maruz kalması ile o iletkenin içerisinde oluşan elektron akışıdır. Elektrik akımı bir depoda üretilip biriktirilen ve oradan kabloların içine gönderilen bir şey değildir. Tamamen iletkenin içinde oluşan bir harekettir. Dolayısıyla iletken madde olmadan, kullandığımız şekliyle elektrik akımının oluşması mümkün değildir. Peki, gerilim iletken içerisinde nasıl bir hareket başlatır. Bunun anlaşılması için maddeyi ve onu oluşturan atomun yapısını bilmek gerekir.
Elektron Akışı Nasıl Gerçekleşir?
Maddeleri oluşturan en temel yapı atomlar dır. Atomun çekirdeğinde proton ve nötronlar, çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde ise elektronlar bulunur. Elektronlar, güneş sistemindeki dünyanın hareketi gibi, hem kendi hem de çekirdeğin etrafında dönmektedirler. Elektronların bu hareketlerinden dolayı sahip oldukları bir enerji vardır.
İletken olan maddelerin en son yörüngelerinde bulunan serbest elektron adı verilen elektronların ise daha fazla enerjileri vardır. Bazı elementlerin atomlarındaki bu elektronlar başka bir enerjiye maruz kaldıklarında, çekirdeğin çekim etkisinden kurtularak, bulundukları atomdan ayrılabilirler. Gerilimin etkisinde kalan bu serbest elektronların bulundukları atomdan bir diğer atoma, oradan da başka atoma akışları elektrik akımını meydana getirir.
Gerilim Nasıl Meydana Gelir?
Elektronları bulundukları atomdan koparıp, diğer atomlara, iletkenin bir ucundan diğer ucuna doğru akışını sağlayacak olan gerilimdir. Gerilim iki nokta arasındadır ve bu farklı iki nokta iletkenin iki ucuna bağlanır, dolayısıyla su borusunun bir ucunu yukarı kaldırarak elde ettiğimiz su akışı gibi iletkenin farklı iki ucu arasında akım akıtılmış olur.
Bu fark nasıl meydana gelir? Bu farkı oluşturan en çok kullanılan gerilim üretme yöntemi manyetik indüksiyon dur. Bunun için manyetik alana ihtiyaç vardır. Mıknatısların iki farklı kutbu vardır ve bunlar arasında göremediğimiz ama etkisini fark ettiğimiz bir alan bulunur. Bu alan içerisinde mıknatısın bir kutbundan diğerine doğru giden kuvvet çizgileri bulunur.
Bir iletkeni mıknatısın kuvvet çizgilerini kesecek biçimde bu manyetik alan içerisinde hareket ettirirsek, iletkenin iki ucu arasında gerilim meydana gelir. Bu gerilim artık bizim başka iletkenlerin uçlarına uygulayarak akım geçirebileceğimiz bir kaynaktır. Başka yöntemler kullanarak ta gerilim üretilebilir.
Kaynak: www.mebilgi.com– Yazıya aktif link verilmeden, kaynak alınamaz!