Elektrik Çarpması Nedenleri
Evlerde veya işyerlerinde sık karşılaşılan kaza ve yangın sebepleri arasında elektrik oldukça fazla yer tutmaktadır. Bakımsız, hatalı cihazlar ve bağlantıları, yetkisiz kişilerin müdahaleleri, elektrik tesisatlarında yapılan plansız değişiklikler kazaların sebeplerindendir. Elektrikle doğrudan temas gerçekleştiğinde çarpılma olayı gerçekleşebilir. Tesisatımızda kaçak akım koruma rölesi varsa bu temas çarpılmamıza sebep olmadan kaçak akım rölesi tarafından engellenebilir. Ancak bir elimizle faz kablosunu diğeriyle nötr kablosunu tutmuşsak, buna kaçak akım rölesinin de yapabileceği bir şey kalmaz.
Elektrik Çarpmasının Vücudumuzdaki Etkisi
İnsan vücudu için 30 mA’den fazla akım tehlike meydana getirmektedir. Ortalama insan vücudu temas direnci 2000 ohm kabul edilirse 50 Volt’un üzerindeki gerilimlere temas tehlike oluşturmaktadır. Elektrik akımına temas şekli çarpılma olayından kurtulmamız için önemlidir. Eğer yanlışlıkla kaçak olan noktayı tam kavramayacak şekilde tutmuşsak kendi kendimize de kurtulabiliriz. Burada bilinmesi gereken çarpılma anında akımın vücudumda bulunan kaslarda kasılma meydana getirdiğidir. Dikkatsizce tam kavrayacak biçimde kaçak noktasını sıkıca tutarsak çarpılma süresince kasılan kaslar, tutma eylemini sürdürecektir.
Elektrik Çarpmasının Fizyolojik Etkileri
Elektrik çarpmasının zararının ortaya çıkmasında insan vücudundan geçen akım değeri ve akımın geçme süresi belirleyicidir. Eğer zarar görmeden atlatmışsak muhtemelen 0,1s gibi anlık dilimlerde çarpılmışızdır. Çünkü 0,3s’den fazla tehlikeli seviyede akıma çarpılırsak en önemli kas olan kalp kasılır ve fibrilasyon başlar. Fibrilasyon, akımın kaslarda oluşturduğu kasılma etkisinin kalp atışlarında meydana getirdiği düzensizliktir.
Bunun yanında elektrik çarpmalarının en çok görülen etkisi yanıklardır. Akımın vücuda girdiği ve çıktığı yerlerde meydana gelen yanıklar, çarpılma etkisine göre değişiklik gösterir.Sini sisteminde meydana gelen tahribat felç sebebi olabilir. Aynı zamanda geçici veya sürekli bilinç kayıpları ve solunum sisteminde bozukluk oluşabilir.
Elektrik Çarmasında Doğru Müdahale
Elektrik akımına kapılan bir kişi için yapılması gereken ilk işlem, çarpılma akımını kesmektir. Bunun için en hızlı olabilecek yol seçilmelidir. En yakında çarpılma kaynağı fiş prizden çekilebilir ya da sigorta indirilerek akım kesilebilir.
Akım bahsedilen şekillerde kesilememişse yalıtkan bir malzeme kullanılarak uzaktan, çarpma sebebi olan kablo uzaklaştırılmalıdır. Bu da mümkün değilse kuru elbisesinden tutup çekerek, yaralı uzaklaştırılabilir.
Elektrik Çarpmasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Olay esnasında etrafta bulunan kişilerin paniğe kapılarak yada bilinçsiz biçimde kazazedeye çıplak elle rastgele teması yapılabilecek en yanlış müdahaledir. Mutlaka sigorta indirilerek kişiye dokunulmalı ve müdahale için iletken malzemeler kullanılmamalıdır.
Elektrik Çarpmasında İlk Yardım
Elektrik kazalarında öncelikli olarak kaza geçiren kişiyi doğru müdahale ile güvenli bir yere almak önemlidir. İlkyardım konusunda yetkili kişiler tarafından yaralının durumu tespit edilirken acil yardım çağırmak önemlidir. Eğer çarpılan kişide solunum ve dolaşım tespit edilememişse yapılması gereken yapay solunum ve kalp masajı mutlaka bu konuda eğitimli kişilerce uygulanmalıdır.
Meydana gelen yanıklar var ise temiz bir bezle müdahale edilerek enfeksiyondan uzak tutulmalı ve herhangi bir ilaç vs. sürülmeden acil servise ulaştırılmalıdır.
Ev Kazalarında Elektrik
Evlerde elektrik çarpılmaları genellikle bakımsız cihazlar, açıkta kalan cihaz kabloları, ıslak zeminlerde bulunan iletkenlerden kaynaklanır. Elektriğe çarpılma olayı yaşanmasa da bazı hatalar yangın çıkartan sebepler ortaya çıkarabilir.
Genellikle hasarlı priz ve fiş kullanımı ile uzatma kablolarına fazla sayıda cihaz bağlanması yangın çıkartan sebeplerin başında gelir. Evlerimizdeki fiş, priz, anahtar, kablo, sigorta ve kaçak akım röleleri her zaman güvenli halde tutulmalıdır. Bunun yanında kullanılmayan cihazların fişlerini prizden çekilmesi, elektrik sobalarının kullanımında dikkatli olunması da yangın sebeplerini ortadan kaldırmada önemlidir.
Kaynak: www.mebilgi.com– Yazıya aktif link verilmeden, kaynak alınamaz!