Elektrik Akımının Tanımı

Üreteç, alıcı ve anahtardan oluşan devre elemanlarını birleştiren iletkenden, kaynağın bir ucundan çıkan elektronların diğer ucuna doğru akışına, elektrik akımı denir. Akımın oluşması için kurulan devrelerde, iletkenin iki ucu arasındaki elektron akışını sağlamak üzere gerilim kaynağı, yani üreteç bulunur. İletkenden geçen akımın değerini belirleyen büyüklükler kaynağın gerilimi ve iletkenin direncidir. Akımın birimi Amper olarak kabul edilir ve gerilimin dirence oranı olarak hesaplanır.

Direnç Nedir?

Her iletkenin yapıldığı malzemenin cinsi, kesiti ve uzunluğuna göre değişen bir direnci vardır. Direncin birimi ohm olarak kabul edilir. Direnç akımın geçişine karşı iletkenin gösterdiği zorluğu ifade eder ve geçecek akımın değerini belirler. Aynı gerilime maruz kalan direnci küçük iletkenden, büyük dirençli iletkene göre daha fazla akım geçer. Bu anlamda direnç geçecek akımın kontrolü için önemlidir.

Akım Çeşitleri Nelerdir?

Elektrik devrelerinde alıcı ve iletkenden geçen akımın sebebi gerilim kaynağıdır. Kaynakta oluşan gerilimin birimi Volt olarak kabul edilmiştir. Gerilimi üreten kaynağın cinsine göre de akım çeşidi değişiklik göstermektedir. Buna göre; doğru ve alternatif olmak üzere iki çeşit akım mevcuttur.

Doğru Akım Nedir? Doğru Akım Kaynakları Nelerdir?

Temel olarak, devreden geçen akımın, yönünün değişmemesi ve sürekli iletkenin bir ucundan diğer ucuna doğru akması, doğru akım olarak tarif edilir. Doğru akım, düzgün doğru akım ve değişken doğru akım olarak iki farklı biçimde olabilir. Doğru akımın asıl özelliği, akımın yönünde değişikliğin meydana gelmemesidir.

Devrede oluşan akımın doğru akım olmasını belirleyen, bağlı olan gerilim kaynağının özelliğidir. En çok kullanılan doğru akım üreten kaynaklar; dinamo, pil, akü, doğrultmaç devreleri ve güneş pilleridir. Bu kaynakların özelliği, her zaman bir uçlarının eksi, diğer uçlarının ise artı kutup olmasıdır. Bundan dolayı da sürekli olarak bağlı bulundukları devrede aynı yönde akım geçişi meydana gelir.

Alternatif Akım Nedir? Alternatif Akım Kaynakları Nelerdir?

Bağlı bulunduğu kaynağın özelliğinden dolayı devreden geçen akımın şiddetinin ve yönünün zamana bağlı olarak değişmesine alternatif akım adı verilir. Alternatif akım kaynağı olarak Alternatör denilen makineler kullanılmaktadır. Alternatörlerde akımın elde ediliş şeklinden dolayı ortaya çıkan alternatif akım, sinüs dalgası biçiminde ortaya çıkmaktadır.

Sinüs dalgası şekli, alternatörün akım üretirken yaptığı dairesel dönme hareketinden dolayı oluşmaktadır. Manyetik kutup çizgileri arasında dönen iletkenlerde oluşan alternatif akım, dairesel hareketin kuvvet çizgilerini kesme açısına göre farklı değerler alır. İletkenin manyetik alan kuvvet çizgilerini dik ( 90⁰ ) kestiği anlarda maksimum değerde akım doğarken, paralel ( 180⁰ ) geçtiği anlarda ise hiç akım oluşmaz.

Bu üretim şeklinden dolayı düzgün dairesel hareketin meydana getirdiği, düzgün bir akım yönü ve akım şiddeti değişikliği ortaya çıkmaktadır. Bu hareketlilik te başta Transformatör olmak üzere birçok elektrik makinesi için en önemli kaynaktır.

Kaynak: www.mebilgi.com– Yazıya aktif link verilmeden, kaynak alınamaz!