Kambiyo Nedir? Kambiyo Senetleri, Poliçe, Bono ve Çek

Kambiyo

Kambiyo, İtalyanca kökenli bir kelime olmakla birlikte değiştirme, bozdurma anlamına gelen bir ekonomi terimidir. Ekonomi işlemlerinde, para ya da para yerine geçen belgelerin değiştirilmesi işlemi kambiyo olarak adlandırılmaktadır. Genel itibariye piyasalarda para alım ve satımı ile ilgili işlemleri içermektedir.

Kambiyoyu daha basit açıklamak gerekirse ticari işlemlerde borç-alacak ya da ödeme ilişkisi yaratan kıymetli evrak türlerinin genel adıdır. Bu değerli evrak türleri şunlardır:

• Kambiyo Senetleri

Türk Ticaret Kanunu’na göre, kıymetli evrakın tüm özelliklerine sahip şekilde alacak hakkı veren poliçe, bono ve çek kambiyo senetleridir. Özellikleri şunlardır;

• Sahibine alacak hakkı vererek bir alacak – borç ilişkisi kurulmaktadır.
• Bu senetler emre yazılıdır.
• Bu senetler ibraz edilmezse ödeme gerçekleşmez ve senetten doğan hak kaybolur.
• Kambiyo senetlerinde yer alan imza ve beyanların bağımsızlığı bulunmaktadır.
• Kambiyo senedinde imzası bulunanlar, kefil sıfatı olsa dahi borçtan sorumludurlar.
• Kıymetli evrakların Türk Ticaret Kanununda basılma şekli, içermeleri gereken açıklamalar belirlenmiş olup kanunda belirtildiği zaman içinde karşı tarafa teslimi gerekmektedir.
• Bu kıymetli evraklar uluslararası ticareti de kapsamaktadır.

• Poliçe

Poliçe senedi belirli bir kişi emrine verilmekte olup, diğer bir kişiye verilen ödeme yetkisini kapsamaktadır. Poliçelerde üç taraflı bir ticari ilişkiyi düzenlenmektedir. Bu taraflardan, senedi düzenleyen bir tarafa borçlu iken diğer taraftan ise alacaklıdır. Poliçeyi düzenleyen taraf, alacaklı olduğu kişi için düzenlediği senedi, borçlu olduğu kişiye teslim eder. Bu işlemlerin sonunda borçlu taraf senedi kabul ettiği takdirde, senedi düzenleyen taraf aradan çıkmış olur. Sigorta poliçelerinde olduğu gibi borçlu taraf ödemeyi, düzenleyiciye veya diğer alacaklıya yapabilir.

Poliçelerle ilgili olarak mevzuatta taraflar şu şekilde tanımlanmıştır. Poliçeyi düzenleyen ve ödeme emrini veren taraf, “keşideci” olarak adlandırılır. Poliçeyi ödeyecek olan taraf, gerçek kişi “muhatap” belirtilen miktarı tahsil edecek taraf ise “lehdar” olarak tanımlanır.

• Bono

Bono, ticari faaliyetlerde kullanılan diğer bir kıymetli evraktır. Borçlu tarafından imzalanır ve alacaklıya verilir. Bono, belirli bir paranın, belli bir süre sonra ödeneceğini bildirir. Bono üzerinde ticari ilişki “ödeyiniz” şeklinde değil, “ödeyeceğim” şeklinde biten cümle ile ifade edilmektedir. Bu durumda bono bir ödeme vaadini ortaya koymakta olup vadeli işlemlerde kullanılan bir senet türüdür.

• Çek

Çek bir bankaya hitaben yazılmış evraktır. Hükümleri Türk Ticaret Hukuku’nda belirlenmiş olup, ödeme emri niteliğindedir. Gelişen teknoloji ile artık çekler barkotlu yapılmakta ve ticarette güveni ortaya koymaktadır. Çeklerde üç taraf bulunmaktadır; bunlardan çeki düzenleyen taraf “keşideci” çeki ödeyecek banka şubesi “muhatap” çeki elinde bulunduran taraf ise “hamil” olarak tanımlanır.

Çeşitli çek tipleri bulunur. Bunlar; hamiline düzenlenen banka çekleri, döviz cinsinden çekler, maaş çekleri, hazine çekleri, seyahat çekleridir.

Kaynak: www.mebilgi.com/kambiyo-nedir/