Çocuklarda kişilik gelişimi doğumla birlikte başlarken 6 yaşlarına geldiğinde ise büyük oranda tamamlanmaktadır. Çocuklarda kişiliğin sağlıklı gelişmesi için belli yaşlarda kazanılması gereken birtakım özellikler önem taşımaktadır. Elbette çocukların bu özellikleri edinmesinde aile ile olan ilişkisi büyük etkendir. Çocukların karakterinde, aileden kazandığı kişilik özellikleri yanı sıra kültüre göre de farklılıklar oluşmaktadır.

Çocuklarda sağlıklı kişilik gelişmesi için bazı durumlarda aileler tarafından doğru müdahalelerin yapılması gerekebilir. Aileleri telaşlandıran durumlardan biri çocukların yalan söylemeleridir. Bu durumlar için öncelikle çocukların neden yalan söylediğini doğru tespit etmeli, ardından da çocuğa nasıl davranılacağı belirlenmelidir.

Çocuklar 3 yaşına kadar yalan söyleme gibi bir davranış göstermezler. Çocuklar genellikle 5 yaşından itibaren gerçek ile yalan arasındaki farkı algılamaya başlar. Bu yaşlarda anne babayı memnun etme isteğinde olan çocuklar, onların üzüleceği ya da kızabileceği durumlarda gerçeği çarpıtma yoluna gidebilirler.

Çocuklar 7 yaşından itibaren soyut kavramları algılamaya başlarken, 8-9 yaşlarında gerçek ile yalan arasındaki farkı tam olarak kavramaktadır. Çocuklarda yalan söyleme 11 yaşın üzerinde devam ediyorsa bu durumda bir davranış bozukluğu kabul edilebilir.

Çocukların Yalan Söyleme Nedenleri Nelerdir?

Çocukların yalan söylemesi alışkanlık haline gelmeye başlamışsa aileler tarafından hangi durumlarda yalana başvurduğunun belirlenmesi önemlidir. Çocuk hangi amaçla yalan söylemekte ve buna hangi sıklıkla başvurmaktadır?

Küçük yaşlarda yani 6 yaşından daha küçük çocuklar hayal ve gerçeği birbirinden ayıramayabilirler. Bu yaşlarda yalan söylediğini düşünüyorsanız bu durumun onun dünyasında bir hayalinin yansıması olabileceği unutulmamalıdır. Bu yaşlarda çocukların istemediği bir durumdan kurtulmak veya istediği bir şeyi elde etmek için bilerek yalan söyleyebilir.

Ailelerinden farklı çevrelerle etkileşime geçen ve özellikle okul çağındaki çocukların yalan söyleme nedenlerinden bazıları şunlardır:

• Daha çok dikkat çekme amacıyla hayali oyunlar kurarak, masum bazı uydurmalar yapabilirler.
• Aileler veya çevreleri tarafından istenmeyen bir şeyi yapan çocukların bundan dolayı cezalandırılma korkusu yaşamaları.
• Dikkat çekme ihtiyacı hisseden bazı çocukların arkadaşlarını veya çevresini etkileme isteği yalana başvurmalarına sebep olabilir.
• Genellikle istemedikleri bir işten kaçmak isteyen çocuklar da yalana başvurabilir.
• Ailelerin çocuklardan beklentilerinin yüksek olması da onları hayal kırıklığına uğratmak istemeyen çocuklarda yalana yöneltebilir.
• Bazen hayatında yolunda gitmeyen bir şeylerin olması da yalan söyleme sebebi olabilmektedir.
• Çoğunlukla ilgi görmeyi seven çocuklarda dikkat çekme arzusu yalana yöneltmektedir.

Yalan Söyleyen Çocuğa Nasıl Davranmalı?

Çocuğunuz Sizden Çekinmemeli

Ailesinin kendisine öfkeleneceğini düşünen çocuğun gerçeği söylemesi oldukça zordur. Çocuklara gerçeği söylemesi durumunda kızmayacağınızı anlatabilirseniz yalandan kurtulmasını sağlayabilirsiniz. Özellikle böyle durumlarda sakin bir şekilde çocukları dinlemek ve onları suçlamamak önemlidir.

Çocuklara yalancı demek doğru değildir.

Yalan söylediği fark edilince onu yalancı diye etiketlemek, bu davranışı bırakmasına destek olmayacaktır. Bu sıfatı yüklemek çocuğun kendisini yalancı olarak görmesi ve buna uygun davranışlar sergilemesine sebep olabilir.

Mükemmeliyetçi Olmayın

Ailelerin her yaptıkları işte çocuklardan en iyi başarıyı beklemeleri onları baskı altına almaktadır. Bu durumda istenen başarıya ulaşamayan çocuk bu durum için bahane arayışına girebilir. Aile baskısının neden olduğu bu durum başarısızlığın sebebi olarak buldukları yalana kendilerinin de inanmalarına yol açabilmektedir. Bundan dolayı başarısızlıklarında da çocukların yanında olmalı ve sevginizin ön koşulu olmadığını göstermelisiniz.

Öz güven Kazanan Çocuk Yalandan Uzak Durmaktadır.

Yalan söylemenin en önemli sebebi çocukların öz güvenlerinin eksik olmasıdır. Çocukların başarısı için sağlıklı zihinsel becerilere sahip olmaları çok önemlidir. Onları takdir ederek, başarının tadını çıkarmalarını sağlamak potansiyellerini ortaya çıkarmalarını sağlayacaktır. Başarıyı tadan çocuklar komplekssiz ve öz güveni yüksek bireyler olacaklardır. Kendi başarılarıyla ön plana çıkan çocuklar dikkat çekmek ve benzeri amaçlarla yalana başvurma ihtiyacı duymayacaktır.