Yetişkin insanlarda olduğu gibi çocuklarda da öfke, sinir vardır. Öfke, tehdit altında olduğunu hisseden kişinin, bu tehdide karşı geliştirdiği duygudur. Türk Dil Kurumu Sözlüğünde öfke; “engelleme, incinme veya gözdağı karşısında gösterilen saldırganlık tepkisi, kızgınlık, hışım, hiddet, gazap” şeklinde açıklanmaktadır. Öfkenin kontrol edilemez hali olan kendine ya da çevresine fiziksel zarar verme kapasitesi olan ve ne kadar süreceği kestirilemeyen bağırma, ağlama, saldırma gibi davranışlar için öfke nöbeti kavramı kullanılmaktadır.
Öfke davranışının bir bozukluk hali sergilemesi durumunda uzman müdahalesi gerekmektedir. Öfke nöbetlerinin ortaya çıktığı mekan, zaman ve durumlar birer tetikleyici olarak ele alınır. Öfke nöbetine neden olan değişkenler derinlemesine değerlendirilir. Çocukta öfke nöbetine neden olan durumların psikolojik, nörolojik, sosyal alanlardan hangisi ya da hangileriyle ilgili olduğunun saptanması gerekebilir.
Eğitim ve sağlıkta toptancı, genelleştirici yaklaşımlar yerini bireyin özgün durumuna indirgenmiş durumda. Modern tıpta olduğu gibi modern eğitim yöntemlerinde de birey odaklı çalışmalar öne çıkmaktadır. Esasen kişinin bireysel ve toplumsal performanslarının birlikte değerlendirilerek, olumlu olumsuz olguların analiz edilmesi en doğrusudur. Çocuklarda öfke nöbetlerinin de bu kapsamda ele alınması gerekir. Bu gerçeğin hem aile hem de eğitimciler tarafından gözardı edilmemesi gerekir. Öfke nöbeti geçiren çocuğa nasıl davranmalı? sorusuna verilecek en iyi yanıt bu yaklaşımla bulunandır.
Öfke nöbeti geçiren çocuğa nasıl davranmalı? Öfke nöbeti geçiren çocuğa nasıl yaklaşılır?
Öfke nöbetini sadece “ağlamak” olarak tanımlamayan biri için çocuğun neden ağladığını anlamak ve ona göre tutum geliştirmek yeterli olacaktır. Bu yaklaşıma göre öfkenin dozajını artıran çocuk isteklerini kolayca yerine getirmenin yani öğrenilmiş davranışın meyvelerini yemektedir. Oysa ki öfke nöbeti kavramı aynı zamanda bir çok psikolojik bozukluğun varlığına da işarettir. Çocukta öfke nöbetleri; istekleri yerine gelmeyen çocuğun, ağlamaları, olumsuz tutumları, tepkileri şeklindeyse pediyatrik çözümler işe yarayacaktır. Böyle durumlarda sakin kalabilmek, anlamak, anlatmak, olumlu olmak gibi duygusal tepkiler yeterlidir. Çünkü bu tarz öfke nöbetlerinde, özellikle toplu yerlerde ebeveynleri daha kolay yenebileceğini bilen çocuk istediklerini daha kolay elde edeceğini düşünür. Bir çok ebeveynin evde yaptığı görmezden gelme davranışı çok isabetlidir. Ancak elbette ki dışarıda görmezden gelebilme mümkün olmayacaktır. Ebeveynlerin yapabileceği en iyi şey, sakin kalmak, sinirlenmemek ve onu uygun, sakin bir yere götürüp olması gereken durumu açıklamaktır. Duyusal bir bozukluğun söz konusu olduğu durumlarda ise bir uzmandan yardım etmek çok daha isabetli olacaktır. Tanımlanamayan, nedeni kestirilemeyen veya nedensiz olduğu düşünülen öfke nöbetlerine karşı deneme yanılma yöntemi uygulamaktan kaçınmak gerekir.
Özel gereksinimli çocuklarda öfke nöbetlerinin üstesinden gelmek biraz daha uzman desteği gerektirmektedir. Ancak bu çocuklarda da öfke nöbetinin kökeni, ne zaman ve hangi durumlarda ortaya çıktığı sabırlı şekilde kayıt edilmelidir. Çocuğun öfkesini artıran nesneler, davranışlar ortadan kontrollü şekilde kaldırılıp gözlemler not edilir.
Özel gereksinimli olsun, olmasın tüm çocuklarda öfke nöbetinin kökeninin bilmek çözüm için idealdir. Bununla birlikte öfke nöbetine neden olan risk faktörlerini ortadan kaldırmak hedeflenmelidir.
Aktif Link: https://www.mebilgi.com/ofke-nobeti-geciren-cocuga-nasil-yaklasilir/