Hacı Bektaş-ı Veli Hayatı ve Eserleri (1209-1337)

Hacı Bektaş-ı Veli, 1209 yılında İran’ın Nişabur kentinde doğmuştur. Doğumu ve ölümü ile ilgili bir çok farklı kaynak mevcuttur. Asıl adı Seyyid Muhammed bin İbrahim Ata’dır. Babası Ehl-i Beyt soyundan Seyyid İbrahimi Sani annesi ise Nişabur alimlerinde Şeyh Ahmed’in kızı Hatem Hatun’dur. Eğitimine Ahmed Yesevi’nin halifeleri arasında olan Lokman Perende’den aldığı eğitimle başlamıştır. Bu sebepten Ahmed Yesevi’nin halifeleri arasında ve Horasan Erenlerinden sayılmıştır.

Hacı Bektaş-ı Veli’nin Anadolu’ya Gelişi

Hacı Bektaş-ı Veli, şeyhinin icazetiyle kendisine yurt verilen Sulucakarahöyük’e (bu gün ki Nevşehir’in Hacıbektaş ilçesi) gitmek üzere Horasan’dan yola çıkar. Aynı dönemlerde Anadolu Selçuklu Devleti yıkılmak üzeredir. Hünkar Necef, Kerbela, Bağdat, Kudüs, Halep, Antep, Elbistan, Tarsus, Muğla, Bozhöyük, Amasya, Kayseri ve Sivas’ı gezerek Sulucakarahöyük yöresine geldiği sanılmaktadır. Burada İdris Hoca ile eşi Kadıncık Ana’nın yanlarına yerleşir ki bu zatlar kendisinin ilk müritleridir. Bu seyahatler sonrası Anadolu Türkmen kültürünü öne çıkarıp, bu insanların gelenek ve göreneklerini de dikkate alarak yeni bir öğretinin Piri olmuştur.

Hacı Bektaş-ı Vel’nin Osmanlı Devleti’ne Katkıları

Anadolu’da askeri, dini, ekonomik ve sosyal yönden faaliyetlerde bulunan ve kendisinin de içinde bulunduğu “Ahilik Teşkilatı” ile Osmanlı Devleti’nin kurulmasında oldukça gayret göstermiştir. Sultan Alaeddin Keyhüsrev tarafından cezalandırılması için Hacı Bektaş-ı Veli’ye gönderilen Osman Bey’in ileride büyük bir İmparatorluk kuracağını müjdeler. Kendisine hayır dualarda bulunup, tacını ve kuşağını tekbir getirerek dualar. Osmanlı padişahlarına Hünkar denmesi de buradan gelmektedir. Orhan Bey zamanında kurulan Yeniçeri Ocağındaki askerlerin başarılı olması için bizzat Bursa’ya gidip dualar etmiş, sırtlarını sıvazlamıştır. (Bektaşilikte kutsal kabul edilen kişinin sırtına elin sürülerek yapılan dua) Yeniçeri Ocağındaki askerlerin yıllar boyu piri ve manevi lideri olmuştur. Makamlı olarak okudukları duaların (Gülbank denir, Hacı Bektaş tarafından hep kullanılırdı) sonunda “Üçler, yediler, kırklar! Gülbang-ı Muhammedi, Nur-i Nebi, Kerem-i Ali…Pirimiz, Sultanımız Hacı Bektaş-ı Veli…” ifadesi ile Pir’e bağlılıklarını ifade ederlermiş.

Hacı Bektaş-ı Veli’nin Vefatı, Türbesi ve Eserleri

Hünkar Hacı Bektaş-ı Veli’nin ölüm tarihi ile de ilgili kesin bilgiler yoktur. Ama 13. ve 14.yüzyıllarda yaşadığı eserlerinde yazdığı konu ve kişilerden anlaşılmaktadır. Ama rivayetleri değerlendirip 1337 yılında Sulucakarahöyük yöresinde vefat ettiği söylenebilir. Defnedildiği yer 1582 yılında Yasinabud Emiri Murad bin Abdullah tarafından türbe olarak inşa ettirilmiştir.

Pir Hacı Bektaş-ı Veli’nin bilinen eserleri şöyledir:

Velayet-name-i Hacı Bektaş-ı Veli, Makalat, Kitabu’l Fevaid, Şer-i Besmele, Şathiyye, Makalat-ı Gaybiyye ve Kelimat-ı Ayniye.

Kaynak: www.mebilgi.com– Yazıya aktif link verilmeden, kaynak alınamaz!