Eflatun Cem Güney “Masalcı Baba” (1896- 2 Ocak 1981)

Eflatun Cem Güney 1896 yılında Malatya ili Hekimhan ilçesinde dünyaya gelmiştir. Sivas’ta ilk ve ortaokulu tamamladıktan sonra Sivas Sultanisine (Şimdiki Sivas Lisesi ) başlamıştır. 1918 yılında buradan mezun olarak Konya Öksüzler Yurduna Türkçe öğretmeni olarak atanmıştır. 1921 yılında yurdun kapanmasıyla Anadolu’nun birçok yerinde öğretmen olarak çalışmıştır. Eskişehir, Kayseri ve Sivas Liselerinde çalıştıktan sonra Samsun, Afyon Liselerinde ve Kütahya Lisesinde görev yapmıştır.

İstanbul’a Gelmesi

Kütahya Lisesi’nde 10 yıldan fazla çalışan Eflatun Cem Güney, 1943 yılında İstanbul Haydarpaşa Lisesi’ne tayin edilmiştir. 1950 yılında Topkapı Sarayı Müzesine Müdür olarak atanan Güney, 1956 yılından itibaren İstanbul Milli Eğitim Müdür Yardımcısı olarak Halk Eğitim Başkanlığı yapmaya başlamıştır. 1961 yılında yılın da 65 yaşında iken yaş sınırından dolayı emekliye sevk edilmiştir. Bu arada İstanbul Radyosunda “ Bir varmış, bir yokmuş” adlı bir masal program yapmıştır. Anadolu’da çalıştığı yıllarda birçok ilde sanat dergilerinin çıkmasına katkıda bulunan Eflatun Cem Güney, Kuva-yı Milliye’nin “Öğüd” isimli yayın organı olan gazetesinde çalışmıştır. Aynı zamanda da “İrşat” adlı bir dergi çıkarmıştır. Birçok halk hikâyesi, masal ve efsaneye gerçekler dışına çıkmadan bir edebiyatçı gözüyle nitelik kazandırmıştır. Eflatun Cem Güney, 2 Ocak 1981 yılında İstanbul’da hayata veda etmiştir.

Ödülleri ve Eserleri

1946 yılından sonra folklor çalışmaları da yapan Güney, Anadolu’nun çalıştığı yerleri başta olmak üzere birçok masal ve hikâye derlemeleri yapmıştır. Edebiyat camiasında “Masalcı Baba” olarak tanınmıştır. İlk çalışması halk edebiyatı türünde olan “Folklor ve Halk Edebiyatı” dır. Gençlik yıllarında yazdığı şiirlerini 1920 yılında “Matem Sesleri” adlı eserde toplamıştır. Derlemelerinin yanı sıra bir çok masal ve hikâye yazmış ve çevirilerde bulunmuştur. Eflatun Cem Güney’in “Açıl Sofram Açıl”  isimli eserine 1956 yılında Danimarka’da bulunan Hans Christian Andersen Medal Kurumu tarafından en mükemmel eser olarak, Andersen Payesi Şeref Diploması ve Dünya Çocuk Edebiyatı sertifikası verilmiştir. Aynı ödül Dede Korkut Masalları eseriyle aynı kurum tarafından 1960 yılında tekrar verilmiştir. Birçok eseri olan yazarın eserleri şunlardır:

Masal Kitapları: Nar Tanesi (1945), Akıl Kutusu (1947), En Güzel Türk Masalları, Altın Heybe, Kül Kedisi, Felek Sillesi (1948), Açıl Sofram Açıl, Congoloz Baba, Kara Yılan, Kara Gülmez (1949), Bir Varmış Bir Yokmuş (1956), Evvel Zaman İçinde, Nasrettin Hoca Fıkraları (1957), Gökten Üç Elma Düştü (1960), Az Gittim Uz Gittim, Ocak Başında (1961), Gülen Ayva Ağlayan Nar, Al Elma Yeşil Elma, Sabır Taşı, Hasırcı Baba ve Keloğlan (1969), Aygın Baygın Ses, Nur Topu, Yedi Köyün Yüz Karası, Zindandan Gelen Mektup (1970), Altın Gergef, Güldükçe Güller Açan Kız, Saraydan Uçan Kız, Tellerinde Bülbüller Şakıyan Saz (1971) .

Halk Edebiyatı Çalışmaları

Folklor ve Halk Edebiyatı (1917), Matem Sesleri (şiir-1920), Dertli Kaval (1945), Halk Şiiri Antolojisi (1947), Âşık Ruhsati, Mesleki, Halk Türküleri (1953), Erzurumlu Emrah (1955), Nasrettin Hoca (1956), Şah İsmail (1957), Dede Korkut Masalları, Âşık Garip, Kâmili (1958), Kerem ile Aslı, Tahir ile Zühre (1959), Dumlupınar’a Doğru, Kara Yazı, Atatürk-Hayatı ve Eserleri (1963), Folklor ve Eğitim (1963