Basit Dinamometre Neyi Ölçer?

Cisimlerin ağırlığını ölçmek için kullanılan dinamometre nin asıl ölçtüğü büyüklük Kuvvet tir. Ağırlık da cisimlerin kütlesine yer çekimi kuvvetinin etkisi olduğu için ağırlığı ölçmüş oluruz.

Cisimlerin sahip oldukları kütleye etkileyen yer çekimi kuvveti o cismin ağırlığını ortaya çıkarır, dolayısıyla ağırlık yer çekimi kuvvetine bağlıdır. Yer çekimi ivmesi değiştikçe cismin ağırlığı da değişecektir.

Ağırlık Nasıl Ölçülür?

Cisimlerin ağırlığını ölçmek için onları yerçekimi ivmesinin etkisine bırakmamız gerekir. Bunun için el kantarı olarak da bildiğimiz dinamometre kullanılabilir. Cismin kütlesine etkileyen yerçekimi etkisi, cismi aşağı doğru çekecek ve biz de dünya da sahip olduğu ağırlığı tespit edebileceğiz.

Elimizdeki cisim 5 kg lık bir kütleye sahip ise, cismin sahip olduğu ağırlık G = m . g formülü ile hesaplanır.

G= ağırlığı ifade ederken, m=cismin kütlesi, g ise yer çekimi ivmesi dir.

Yerçekimi ivmesi dünyada g = 9,81 m/s2 dir ve biz bunu yaklaşık olarak 10 m/s2 olarak kabul edersek, 5 kg kütleye sahip bir cismin ağırlığı da yaklaşık olarak, G = m . g =5 . 10 = 50 Newton olacaktır.

Bu ağılığı ölçerken kullandığımız ölçü araçlarından biri dinamometredir. Dinamometrenin temel unsuru ağırlıkla belli miktarda uzayan bir yay dır. Bu yay kararlı bir yapıya sahip olmalı ve ağırlık ortadan kalkınca eski haline bozulmadan gelmesi gerekir.

Basit Dinamometre Yapımı

Ağırlık ölçmeyi basitçe anlamak için kolay bir şekilde dinamometre yapabiliriz. Gerekli olan malzemelerin en önemlisi kararlı yapıda bir yay olacaktır. Yay ın bir ucunu sabitleyebileceğimiz bir noktaya ihtiyacımız olacaktır. Bu nokta askı şeklinde yaptığımız bir tahta olabileceği gibi metal veya plastik bir boru da olabilir.

Daha da hafif cisimleri ölçmek ve sadece işin mantığını anlamak için yay yerine paket lastiği de kullanarak dinamometre yapılabilir.

• Dinamometre için, ilk önce yay veya lastiğin bir ucunu sabitlememiz gerekir,
• Ardından yayın alt kısmında tartacağımız cismi tutturmak için bir çengel yapmamız gerekmektedir.
• Yayı içinden geğirdiğimiz boru üzerinde veya eğer bir tahtanın ucuna asmışsak düşey yüzeyde ölçme alanı oluşturmalıyız.
• Yay boşta iken sıfır olarak kabul ettiğimiz uç noktasına ağırlığını bildiğimiz bir cisim asınca kaç cm uzadığını ölçmeliyiz.
• Örneğin ağırlığını daha önceden bildiğimiz 10 Newton’luk cisim yayı 10 cm uzatıyor ise, 1 Newton’luk cisim de 1 cm uzatacaktır.
• Buna göre ölçme alanımızı bölümlendirilmesiyle dinamometre tamamlanmış olacaktır.

Kaynak: www.mebilgi.com– Yazıya aktif link verilmeden, kaynak alınamaz!