Astım

Astım, hava yollarının daralması sonucu nefes almayı güçleştiren ataklar halinde hayat boyu devam eden bir rahatsızlıktır. Dünya genelinde 300 milyon insan astımdan etkilenir. Astım ataklarını kontrol edebilmek için astımı tetikleyen etmenlerden korunmak gerekir. Ülkemizde her 100 yetişkinin 7sinde, her 100 çocuğun 15’inde astım görülür.

Astımı genetik ve çevresel faktörler tetikler. Astımı tetikleyen unsurlardan uzak durarak ve verilen ilaçları düzgün kullanarak astım şikayetleri kontrol altına alınır. Astım, hava yollarının çevresel etkenlere karşı aşırı duyarlı olma durumudur.  Hava yollarını döşeyen mukoza zarı şişer.  Bu şişme zamanla hava akımını engelleyerek solunum sıkıntısına neden olur. Solunum sıkıntısında yaşanan bu nöbetlere astım nöbeti denir.

Alerjik astım bahar ve yaz mevsimlerinde görülür. Toplumun % 25’i astımdan etkilenir. Özellikle kadınlarda yaygın olarak rastlanan alerjik nezle tedavi edilmediği zaman astıma dönüşür. Alerjilerin oluşmasında çevresel faktörlerin yanı sıra genetik yatkınlık rol oynar.

Astım Belirtileri Nelerdir?

Astım, hava yollarının tıkanmasıyla ortaya çıkar. Astım olan kişilerde öksürük, nefes darlığı, hırıltılı nefes alıp verme, göğüste sıkışma hissi görülür. Astım genellikle gece sabaha karşı ortaya çıkar. Alerjen maddelere maruz kalmak ve egzersiz sonunda astım nöbetleri ortaya çıkar. Astın tanısı hastanın detaylı hastalık öyküsü dinlenerek, muayene bulgularına bakarak ve solunum fonksiyon testleri yapılarak konur. Astım olan kişiler kuru ve kriz halinde öksürür. Hırıltılı bir şekilde nefes alıp verir. Göğüs tıkanıklığı ve sıkışma hissi yaşanır. Soluk alıp verirken ıslık sesi gibi ses çıkar. Astım hastaları nefes darlığı çeker.

Astım Hastalığı Risk Grupları

Astım risk gurupları kişiye ve çevresel faktörlere göre değişir. Ailesinde astım olan birisi astıma daha yatkındır. Bazı meslekler astım oluşumuna müsait mesleklerdir. Marangozluk, doğramacılık, mobilyacılık, fırıncılık, kuaförlük, sağlık personelleri, veterinerler, kümes hayvan yetiştiricileri, kaynakçılar, dökümcüler, çitçiler, demiryolu işçileri, itfaiyeler, kuru temizlemeciler, temizlik işçileri astım için büyük risk taşır.

Astımda Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Astım belirtileri sürekli tekrarlanıyorsa, öksürük, hırıltı ve göğüste sıkışma hissi sık ortaya çıkıyorsa, şikayetler gece sizi uykudan uyandırıyorsa, konuşmada güçlük çekiyorsanız, dudak ve tırnaklarda morarma varsa, kalpte aşısı çarpıntı varsa, nabız atışı hızlıysa, yürümede zorluk çekiyorsanız en kısa zamanda bir göğüs hastalıkları uzmanına görünmelisiniz.

Astımı Tetikleyen Faktörler Nelerdir

Astım hastaları genelde ev akarlarından etkilenir. Akarlar gözle görülmeyecek kadar küçük canlılardır. Akarlar yatak, yastık, halı ve tüylü oyuncaklarda yaşar. Akarların yaşaması için nemli ve sıcak ortama ihtiyaç vardır. Akarlar deriden dökülen ölü hücrelerle beslenir. Kuruyarak toz haline gelen dışkılar alerjiye neden olur. Akar alerjisi ilkbahar ve sonbahar aylarında sabaha karşı artar.

Akarlardan Korunmak İçin Neler Yapılır?

Yatak odasındaki halı, kadife kumaşlı mobilyalar, perdeler, tüylü oyuncaklar, koltuklar gibi toz tutan eşyaları kaldırın. Mobilyalarda kumaş yerine deriyi tercih edin. Yatak ve yorganda pamuk ve yün yerine orlon gibi sentetik olanlar tercih edilmelidir. Çarşaf ve nevresimleri 60 derece üzerinde haftada en az 1 kere yıkamalısınız. Akar geçirmeyen özel yastık kılıfları kullanın. Bu kılıfları haftada bir ıslak bezle silin. Perde, kilim ve giysileri 2 haftada bir 60 derece ve üzerinde yıkayın. Halıları elektrikli süpürge ile haftada en az 2 kere temizleyin. Temizlik yaptığınız odaya en az 20 dakika girmeyin. Temizlik yaparken maske ile ağzınızı ve burnunuzu örtün. Ev içinde nemi kontrol altına alın. Yaşadığınız ortamı iyi havalandırın. Temizlikte akar öldürücü kimyasal maddeler kullanın.